کد مطلب:314664 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:208
جانشین پیامبر
سپس سعد بن ابی وقاص می گوید: من فضیلت پنجمی را هم نشان دارم؛ ما با رسول خدا در حجة الوداع بودیم. وقتی به غدیر خم رسیدیم به منادی امر كردند مردم را جمع كن. آنگاه فرمود: «من كنت مولا فهذا علی مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله». [1] .
[ صفحه 98]
هر كس من مولای او هستم این علی مولای اوست. خدایا هر كس دشمن این علی است تو هم دشمن او باش. خدایا هر كس كه علی را یاری كرد، تو او را یاری كن. هر كس علی را تنها گذارد، تو هم او را خوار و تنها بگذار.
علی (علیه السلام) در همه ابعاد عبادت، مثل اعلا بود. در توحید فرمود: «ما كنت أعبد ربا لم أره» [2] در خصوص معاد فرمود: «لو كشف الغطاء ما أزددت یقینا» [3] اگر پرده ها برطرف شود و همه اسرار فاش گردد چیزی به یقین من افزوده نمی شود.
سخنان آن حضرت می تواند راهگشای انسان رسیدن به حكمت عبادت باشد.
و اینك نام برخی از كتابها و مدارك تاریخی را كه این واقعه را ثبت كرده اند از نظر خوانندگان گرامی می گذرانیم:
1 - تفسیر اسباب النزول تألیف واحدی - در تفسیر آیه تبلیغ.
2 - صحیح ترمذی ج 3 ص 298: كه می گوید: این حدیث صحیح و حسن است.
3 - سنن ابن ماجه: ج 1 ص 28، 29
4 - سنن بغوی، ج 2 ص 119.
5- مستدرك صحیح مولف حاكم: ج 3 ص 109 و ص 533 واقعه غدیر را از چند راوی روایت كرده است.
6 - الولایة فی طریق حدیث الغدیر - مورخ مشهور محمد بن جریر طبری متوفی
[ صفحه 99]
سال 310 هجری، كه در این كتاب حدیث غدیر را از هفتاد و اندی راه نقل می كند.
انگیزه ای كه باعث شد طبری این كتاب را تألیف كند - به طوری كه در حموی در كتابش «معجم الادباء»: ج 18 ص 80 در بیوگرافی طبری نقل می كند - این است كه یكی از علمای اهل سنت بغداد جریان غدیر را انكار كرد و ادعا كرد حضرت علی (علیه السلام) در زمان بازگشت پیامبر از حجة الوداع در یمن بوده.
هنگامی كه طبری این جریان را شنید تصمیم گرفت كتاب یاد شده را بنویسد و ادعای آن مرد بغدادی را رد كند، طبری در این كتاب راجع به صحیح بودن احادیثی كه جریان غدیر را نقل كرده اند بحث مفصلی دارد.
ابن كثیر در كتابش «البدایة و النهایة» ج 5 ص 208 می گوید: محمد بن جریر طبری صاحب كتاب تفسیر تاریخ در كتاب خود راجع به حدیث غدیر تحقیق كرده و این حدیث را با الفاظ مختلف و از راههای گوناگون به صورت دو جلد كتاب در آورده است.
7 - كتاب من روی حدیث غدیر خم - مولف: ابوبكر جعابی، متوفای سال 355 هجری كه در این كتاب از 125 راه حدیث غدیر را نقل می كند، سر وی در كتاب المناقب: ج 1 ص 529 كتاب یاد شده را نقل می كند.
8 - الدرایة فی حدیث الولایة - مؤلف: حافظ سجستانی كه دارای 17 جلد است، در این كتاب حدیث غدیر را از 120 نفر از اصحاب پیامبر نقل می كند.
9 - عدة البصیر فی حج یوم الغدیر - مؤلف: ابوالفتوح كراجكی.
10 - الولایة فی طریق حدیث الغدیر - مؤلف حافظ ابن عقده متوفای سال 333 هجری، كه در آن حدیث غدیر را از 105 راه روایت كرده.
[ صفحه 100]
ابن حجر عسقلانی در كتابش فتح الباری می نویسد: اما حدیث «من كنت مولاه فعلی مولاه» را ترمذی و نسائی روایت می كنند، و این حدیث از راه های فراوانی نقل شده - كه ابن عقده این راه ها و روایات این حدیث را در یك كتاب جمع آوری كرده و بسیاری از سندهای این حدیث صحیح و حسن می باشد.
11- تفسیر فخر رازی: ج 3 ص 636
12- تفسیر ابن كثیر: ج 2 ص 14
13- تفسیر نیشابوری: ج 6 ص 194
14- تفسیر الدر المنثور سیوطی: ج 2 ص 259
15- تفسیر شوكانی: ج 2 ص 57
16- تفسیر المنار: ج 6 ص 464
17- روح المعانی آلوسی: ج 3 ص 350 و ج 3 ص 249 كه در آن می گوید: ثابت است نزد ما كه پیامبر (صلی الله علیه و آله) در حق حضرت علی در غدیر خم فرمود: «من كنت مولاه فعلی مولاه...»
18- تفسیر طبری: ج 3 ص 428
19- تفسیر قرطبی در تفسیر آیه تبلیغ
20- تفسیر ابوالسعود - در تفسیر آیه تبلیغ
21- تفسیر السراج المنیر - مؤلف شرینی - در تفسیر آیه تبلیغ
22- ینابیع المودة قندوزی حنفی: ص 40
23- الاستیعاب ابن عبدالبر: ج 2 ص 373
24- ذخائر العقبی محب طبری شافعی: ص 67
25- الفصول المهمه ابن صباغ مالكی: ص 25
[ صفحه 101]
26- فیض القدیر مناوی شافعی: ج 6 ص 218
27- اسد الغابة ابن اثیر: ج 3 ص 307 و ج 5 ص 205
28- مناقب خوارزمی حنفی: ص 130 و 35
29- الریاض النضرة محب الدین طبری: ج 2 ص 169
30- كفایة الطالب ص 19 حافظ شافعی گنجی متوفای سال 658 هجری، در این كتاب آمده: این حدیث «غدیر» مشهور و حسن است كه افراد ثقه آن را روایت می كنند. و منضمم كردن سندهای این حدیث حجت خواهد بود در صحیح بودن نقل آن.
31- تاریخ الخلفاء سیوطی: ص 114
32- تاریخ بغداد خطیب بغدادی: ج 8 ص 209 و ج 7 ص 377 و ج 1 ص 47
33- البدایة و النهایة ابن كثیر: ج 5 ص 308 و ج 7 ص 348
34- تاریخ ابن عساكر
35- تاریخ ابن خلدون در مقدمه كتابش
36- حلیقة الأولیاء ابی نعیم: ج 4 ص 23
37- كنز العمال: ج 6 ص 398 و ج 2 ص 154
38- تهذیب التهذیب حافظ ابن حجر عسقلانی ج 7 ص 337
39- الاصابة ابن حجر عسقلانی: ج 7 ص 78 و ج 6 ص 323 و ج 2 ص 408
40- مسند امام احمد بن حنبل: ج 4 ص 372 و ج 1 ص 118
41- التلخیص ذهبی: ج 3 ص 533 و ایشان حدیث را صحیح دانسته اند.
42- مجمع الزوائد هیثمی: ج 9 ص 107
43- المعجم الكبیر - طبرانی
[ صفحه 102]
44- الخصایص العلویه، حافظ نسائی ص 21 و 25
45- الصواعق المحرقه ابن حجر: ص 25 و 75 - كه گفته: حدیث غدیر صحیح است و هیچ شكی و شبهه ای در آن نیست.
46- المواهب اللدنیه حافظ قسطلانی: ج 7 ص 13 كه در این كتاب یادآور شده: راههای نقل این حدیث زیاد است و بسیاری از سندهای این حدیث صحیح و حسن می باشد.
47- میزان الاعتدال، ج 2 ص 303
48- مطالب السئول ابن طلحه شافعی: ص 16 به نقل از ترمذی
49- شمس الاخبار قرشی: ص 38
50- نزل الابرار بدخشی: ص 21 - ایشان در كتابش نوشته: این حدیث صحیح و مشهور است و درباره صحت آن كسی سخنی نگفته و اعتراضی نكرده مگر افراد متعصب و منكر حقیقت كه به گفته اینان اعتباری نیست، زیرا حدیث غدیر از راههای زیادی نقل شده است.
51- الامامة و السیاسة حافظ ابن قتیبه ج 1
52- معجم الادباء یاقوت حموی: ج 18 ص 84
53- الملل و النحل شهرستانی
54- تذكرة الحفاظ حافظ ذهبی: ج 3 ص 231. در این كتاب می نویسد: اما حدیث «من كنت مولاه...» از راههای زیاد و معتبر نقل شده كه جداگانه آن را یادداشت كرده ام..
یادآوری می كنم كه حافظ ذهبی كتاب جداگانه ای درباره واقعه غدیر نوشته و نام آن: «طریق حدیث الولایة» می باشد.
[ صفحه 103]
55- نهایة الارب فی فنون الادب نویری
56- الخطط مقریزی
57- اخبار الدول قرمانی دمشقی
58- السیرة الحلیبة، حلبی شافعی: ج 3 ص 302
59- مسند ابویعلی موصلی
60- تذكرة خواص الامه سبط ابن جوزی حنفی ص 18 - وی در این كتاب می گوید: علمای تاریخ متفقند بر اینكه جریان غدیر بعد از بازگشت پیغمبر (صلی الله علیه و آله) از حجة الوداع بوده و در روز هیجدهم ماه ذی حجه روی داده است، كه در آن هنگام پیامبر اصحابش را جمع نمود و تعداد آنها یكصد و بیست هزار نفر بودند و فرمود: «من كنت مولاه فعلی مولاه» و به طوری روشن و صریح با سخنانی واضح بدون كنیه و اشاره بیان فرمودند.
61- مشكل الآثار: ج 2 ص 308 حافظ طحاوی، متوفای سال 279 هجری.
62- المناقب ابن مغازلی شافعی - متوفای سال 483 هجری - ایشان از استادش ابوالقاسم بعد از نقل روایت غدیر می گوید: این حدیث صحیح از پیامبر (صلی الله علیه و آله) روایت شده و یكصد و بیست نفر از اصحاب آن را نقل كرده اند از جمله «عشرة مبشرة» ده نفری كه پیامبر به آنها مژده بهشت داده است به نقل «اهل تسنن» و این حدیث (غدیر) ثابت و بدون نقص می باشد، و علی (علیه السلام) در این فضیلت منحصر به فرد است و هیچ كس با او شریك نیست.
63- فرائد السمطین جوینی شافعی
64- التمهید فی اصول الدین باقلانی
65- المرقاة فی شرح المشكاة: ج 5 ص 568 هروی قاری حنفی متوفای سال
[ صفحه 104]
1014 هجری - وی در این كتاب می نویسد:
این حدیث صحیح است و شكی در آن نیست بلكه بعضی از حافظان حدیث آن را جزء احادیث متواتر دانسته اند، زیرا در یكی از روایات احمد بن حنبل آمده كه سی نفر از اصحاب پیغمبر (صلی الله علیه و آله) این حدیث را شنیده اند و گواهی داده اند برای علی بن ابی طالب در زمان خلافت او موقعی كه با او نزاع داشتند درباره خلافت.
66- شرح المواهب زرقانی مالكی
67- البیان و التعریف ابن حمزه دمشقی حنفی
68 - زین الفتی عاصمی - در این كتاب آمده است: این حدیث را امت اسلامی قبول كرده و موافق است با اصول، سپس این حدیث را از راههای مختلف نقل می كند.
69 - سر العالمین ص 9 - غزالی، متوفای سال 505 هجری. وی در این كتاب آورده است: نقاب از حجت و دلیل برداشته شد اجماع مردم است بر متن حدیث و خطبه پیامبر در روز غدیر خم و همه متفقند بر این كه پیامبر فرمود: «من كنت مولاه فعلی مولاه..».
70- المناقب حافظ ابی الفرج ابن جوزی حنبلی - متوفای سال 597 هجری، در این كتاب آمده است: علمای تاریخ و سیره اتفاق نظر دارند بر اینكه جریان غدیر در هجدهم ذی حجه واقع شده - و یكصد و بیست هزار نفر از اصحاب و اعراب ساكن اطراف مكه و مدینه همراه پیامبر در حجة الوداع بودند و سخنان پیغمبر را شنیدند، و شعراء در این زمینه شعرهای زیادی سروده اند.
71 - اسعاف الراغبین - صبان شافعی كه در حاشیه نور الابصار: ص 153 چاپ گردیده است.
[ صفحه 105]
72 - المعتصر من المختصر ابن المحاسن حنفی: ص 413
73- وسیله المآل فی مناقب الآل شیخ احمد بن باكثیر مكی شافعی
74- اسنی المطالب فی مناقب علی بن ابی طالب: ص 3 جزری دمشقی شافعی متوفای 833 هجری، كه حدیث غدیر از 80 راه روایت می كند و می گوید: انی حدیث متواتر از پیامبر نقل شده است، جمع بسیاری آن را نقل كرده اند، و كسانی كه از روی بی اطلاعی سعی كرده اند این حدیث را تضعیف كنند، اعتباری به قول آنها نیست، سپس ایشان جمعی از اصحاب پیامبر (صلی الله علیه و آله) كه این حدیث را نقل كرده اند نام می برد كه از جمله آنها ابوبكر و عمر و طلحه و زبیر و سعد بن ابی وقاص و عبدالرحمن بن عوف هستند.
وی اضافه می كند: ثابت شده است كه این خطبه «من كنت مولاه...» از پیامبر (صلی الله علیه و آله) در روز غدیر خم ایراد شده است.
75- اسنی المطالب بیروتی شافعی: ص 227
76- تشنیف الاذان: ص 77، حافظ احمد بن محمد بن صدیق حضرمی، در این كتاب آمده است: اما حدیث «من كنت مولاه...» به تواتر از پیغمبر اكرم (صلی الله علیه و آله) رسیده و 60 نفر آن را روایت می كنند، به طوری كه اگر می خواهیم سند همه راویان را ذكر كنیم بسیار طولانی خواهد شد.
77- العروة الوثقی شیخ علاء الدین سمنانی متوفای سال 736 هجری، در این كتاب بعد از ذكر حدیث غدیر می گوید: صحت این حدیث مورد اتفاق همه می باشد.
78- انساب الاشراف بلاذری
79- الصلاة الفاخرة بالاحادیث المتواترة، چاپ مصر ص 49 هادی حنفی (مفتی
[ صفحه 106]
شام)
80- تفسیر ثعلبی
خواننده محترم: این بود نام 80 مصدر و مدرك از مدارك علمای اهل سنت و ائمه و حافظان آنها كه واقعه غدیر را نقل كرده اند.
خواننده گرامی: آگاه باش، كه حتی یك مدرك از شیعه را نقل ننمودم، برای اینكه كسی ادعا نكند جریان غدیر را فقط شیعیان نقل می كنند، بلكه باید بدانیم اختصاص به شیعه ندارد و علمای اهل سنت هم نقل كرده اند و اگر بنا بود نام مدارك شیعه را در این زمینه نقل كنم چندین برابر مدارك اهل سنت می شد. و البته تعداد زیادی از مدارك اهل سنت را به جهت اختصار و خلاصه بودن كتاب نام نبرده ایم. و چنانچه كسی بخواهد تحقیق بیشتری كند به كتاب الغدیر مرحوم علامه امینی (رضوان الله تعالی) جلد اول مراجعه نماید.
و حال ای خواننده گرامی!! بعد از ذكر این همه مدارك اهل سنت و كتاب های معتبر آنها راهی باقی می ماند برای انكار ولایت علی بن ابی طالب و اینكه آن بزرگوار جانشین بلافصل پیغمبر بوده است؟
و آیا سزاوار است پیروی كردن از كسانی كه هیچ نص و بیان و سفارشی از جانب پیغمبر راجع به آنها نیامده است؟
«ماذا بعد الحق الا الضلال»؟
آیا بعد از حق چیزی جز گمراهی هست؟
«ان هذه تذكرة فمن شاء اتخذ الی ربه سبیلا این تذكره ای بود پس هر كس بخواهد به سوی پروردگارش راهی بیابد. [4] .
[ صفحه 107]
[ صفحه 98]
هر كس من مولای او هستم این علی مولای اوست. خدایا هر كس دشمن این علی است تو هم دشمن او باش. خدایا هر كس كه علی را یاری كرد، تو او را یاری كن. هر كس علی را تنها گذارد، تو هم او را خوار و تنها بگذار.
علی (علیه السلام) در همه ابعاد عبادت، مثل اعلا بود. در توحید فرمود: «ما كنت أعبد ربا لم أره» [2] در خصوص معاد فرمود: «لو كشف الغطاء ما أزددت یقینا» [3] اگر پرده ها برطرف شود و همه اسرار فاش گردد چیزی به یقین من افزوده نمی شود.
سخنان آن حضرت می تواند راهگشای انسان رسیدن به حكمت عبادت باشد.
و اینك نام برخی از كتابها و مدارك تاریخی را كه این واقعه را ثبت كرده اند از نظر خوانندگان گرامی می گذرانیم:
1 - تفسیر اسباب النزول تألیف واحدی - در تفسیر آیه تبلیغ.
2 - صحیح ترمذی ج 3 ص 298: كه می گوید: این حدیث صحیح و حسن است.
3 - سنن ابن ماجه: ج 1 ص 28، 29
4 - سنن بغوی، ج 2 ص 119.
5- مستدرك صحیح مولف حاكم: ج 3 ص 109 و ص 533 واقعه غدیر را از چند راوی روایت كرده است.
6 - الولایة فی طریق حدیث الغدیر - مورخ مشهور محمد بن جریر طبری متوفی
[ صفحه 99]
سال 310 هجری، كه در این كتاب حدیث غدیر را از هفتاد و اندی راه نقل می كند.
انگیزه ای كه باعث شد طبری این كتاب را تألیف كند - به طوری كه در حموی در كتابش «معجم الادباء»: ج 18 ص 80 در بیوگرافی طبری نقل می كند - این است كه یكی از علمای اهل سنت بغداد جریان غدیر را انكار كرد و ادعا كرد حضرت علی (علیه السلام) در زمان بازگشت پیامبر از حجة الوداع در یمن بوده.
هنگامی كه طبری این جریان را شنید تصمیم گرفت كتاب یاد شده را بنویسد و ادعای آن مرد بغدادی را رد كند، طبری در این كتاب راجع به صحیح بودن احادیثی كه جریان غدیر را نقل كرده اند بحث مفصلی دارد.
ابن كثیر در كتابش «البدایة و النهایة» ج 5 ص 208 می گوید: محمد بن جریر طبری صاحب كتاب تفسیر تاریخ در كتاب خود راجع به حدیث غدیر تحقیق كرده و این حدیث را با الفاظ مختلف و از راههای گوناگون به صورت دو جلد كتاب در آورده است.
7 - كتاب من روی حدیث غدیر خم - مولف: ابوبكر جعابی، متوفای سال 355 هجری كه در این كتاب از 125 راه حدیث غدیر را نقل می كند، سر وی در كتاب المناقب: ج 1 ص 529 كتاب یاد شده را نقل می كند.
8 - الدرایة فی حدیث الولایة - مؤلف: حافظ سجستانی كه دارای 17 جلد است، در این كتاب حدیث غدیر را از 120 نفر از اصحاب پیامبر نقل می كند.
9 - عدة البصیر فی حج یوم الغدیر - مؤلف: ابوالفتوح كراجكی.
10 - الولایة فی طریق حدیث الغدیر - مؤلف حافظ ابن عقده متوفای سال 333 هجری، كه در آن حدیث غدیر را از 105 راه روایت كرده.
[ صفحه 100]
ابن حجر عسقلانی در كتابش فتح الباری می نویسد: اما حدیث «من كنت مولاه فعلی مولاه» را ترمذی و نسائی روایت می كنند، و این حدیث از راه های فراوانی نقل شده - كه ابن عقده این راه ها و روایات این حدیث را در یك كتاب جمع آوری كرده و بسیاری از سندهای این حدیث صحیح و حسن می باشد.
11- تفسیر فخر رازی: ج 3 ص 636
12- تفسیر ابن كثیر: ج 2 ص 14
13- تفسیر نیشابوری: ج 6 ص 194
14- تفسیر الدر المنثور سیوطی: ج 2 ص 259
15- تفسیر شوكانی: ج 2 ص 57
16- تفسیر المنار: ج 6 ص 464
17- روح المعانی آلوسی: ج 3 ص 350 و ج 3 ص 249 كه در آن می گوید: ثابت است نزد ما كه پیامبر (صلی الله علیه و آله) در حق حضرت علی در غدیر خم فرمود: «من كنت مولاه فعلی مولاه...»
18- تفسیر طبری: ج 3 ص 428
19- تفسیر قرطبی در تفسیر آیه تبلیغ
20- تفسیر ابوالسعود - در تفسیر آیه تبلیغ
21- تفسیر السراج المنیر - مؤلف شرینی - در تفسیر آیه تبلیغ
22- ینابیع المودة قندوزی حنفی: ص 40
23- الاستیعاب ابن عبدالبر: ج 2 ص 373
24- ذخائر العقبی محب طبری شافعی: ص 67
25- الفصول المهمه ابن صباغ مالكی: ص 25
[ صفحه 101]
26- فیض القدیر مناوی شافعی: ج 6 ص 218
27- اسد الغابة ابن اثیر: ج 3 ص 307 و ج 5 ص 205
28- مناقب خوارزمی حنفی: ص 130 و 35
29- الریاض النضرة محب الدین طبری: ج 2 ص 169
30- كفایة الطالب ص 19 حافظ شافعی گنجی متوفای سال 658 هجری، در این كتاب آمده: این حدیث «غدیر» مشهور و حسن است كه افراد ثقه آن را روایت می كنند. و منضمم كردن سندهای این حدیث حجت خواهد بود در صحیح بودن نقل آن.
31- تاریخ الخلفاء سیوطی: ص 114
32- تاریخ بغداد خطیب بغدادی: ج 8 ص 209 و ج 7 ص 377 و ج 1 ص 47
33- البدایة و النهایة ابن كثیر: ج 5 ص 308 و ج 7 ص 348
34- تاریخ ابن عساكر
35- تاریخ ابن خلدون در مقدمه كتابش
36- حلیقة الأولیاء ابی نعیم: ج 4 ص 23
37- كنز العمال: ج 6 ص 398 و ج 2 ص 154
38- تهذیب التهذیب حافظ ابن حجر عسقلانی ج 7 ص 337
39- الاصابة ابن حجر عسقلانی: ج 7 ص 78 و ج 6 ص 323 و ج 2 ص 408
40- مسند امام احمد بن حنبل: ج 4 ص 372 و ج 1 ص 118
41- التلخیص ذهبی: ج 3 ص 533 و ایشان حدیث را صحیح دانسته اند.
42- مجمع الزوائد هیثمی: ج 9 ص 107
43- المعجم الكبیر - طبرانی
[ صفحه 102]
44- الخصایص العلویه، حافظ نسائی ص 21 و 25
45- الصواعق المحرقه ابن حجر: ص 25 و 75 - كه گفته: حدیث غدیر صحیح است و هیچ شكی و شبهه ای در آن نیست.
46- المواهب اللدنیه حافظ قسطلانی: ج 7 ص 13 كه در این كتاب یادآور شده: راههای نقل این حدیث زیاد است و بسیاری از سندهای این حدیث صحیح و حسن می باشد.
47- میزان الاعتدال، ج 2 ص 303
48- مطالب السئول ابن طلحه شافعی: ص 16 به نقل از ترمذی
49- شمس الاخبار قرشی: ص 38
50- نزل الابرار بدخشی: ص 21 - ایشان در كتابش نوشته: این حدیث صحیح و مشهور است و درباره صحت آن كسی سخنی نگفته و اعتراضی نكرده مگر افراد متعصب و منكر حقیقت كه به گفته اینان اعتباری نیست، زیرا حدیث غدیر از راههای زیادی نقل شده است.
51- الامامة و السیاسة حافظ ابن قتیبه ج 1
52- معجم الادباء یاقوت حموی: ج 18 ص 84
53- الملل و النحل شهرستانی
54- تذكرة الحفاظ حافظ ذهبی: ج 3 ص 231. در این كتاب می نویسد: اما حدیث «من كنت مولاه...» از راههای زیاد و معتبر نقل شده كه جداگانه آن را یادداشت كرده ام..
یادآوری می كنم كه حافظ ذهبی كتاب جداگانه ای درباره واقعه غدیر نوشته و نام آن: «طریق حدیث الولایة» می باشد.
[ صفحه 103]
55- نهایة الارب فی فنون الادب نویری
56- الخطط مقریزی
57- اخبار الدول قرمانی دمشقی
58- السیرة الحلیبة، حلبی شافعی: ج 3 ص 302
59- مسند ابویعلی موصلی
60- تذكرة خواص الامه سبط ابن جوزی حنفی ص 18 - وی در این كتاب می گوید: علمای تاریخ متفقند بر اینكه جریان غدیر بعد از بازگشت پیغمبر (صلی الله علیه و آله) از حجة الوداع بوده و در روز هیجدهم ماه ذی حجه روی داده است، كه در آن هنگام پیامبر اصحابش را جمع نمود و تعداد آنها یكصد و بیست هزار نفر بودند و فرمود: «من كنت مولاه فعلی مولاه» و به طوری روشن و صریح با سخنانی واضح بدون كنیه و اشاره بیان فرمودند.
61- مشكل الآثار: ج 2 ص 308 حافظ طحاوی، متوفای سال 279 هجری.
62- المناقب ابن مغازلی شافعی - متوفای سال 483 هجری - ایشان از استادش ابوالقاسم بعد از نقل روایت غدیر می گوید: این حدیث صحیح از پیامبر (صلی الله علیه و آله) روایت شده و یكصد و بیست نفر از اصحاب آن را نقل كرده اند از جمله «عشرة مبشرة» ده نفری كه پیامبر به آنها مژده بهشت داده است به نقل «اهل تسنن» و این حدیث (غدیر) ثابت و بدون نقص می باشد، و علی (علیه السلام) در این فضیلت منحصر به فرد است و هیچ كس با او شریك نیست.
63- فرائد السمطین جوینی شافعی
64- التمهید فی اصول الدین باقلانی
65- المرقاة فی شرح المشكاة: ج 5 ص 568 هروی قاری حنفی متوفای سال
[ صفحه 104]
1014 هجری - وی در این كتاب می نویسد:
این حدیث صحیح است و شكی در آن نیست بلكه بعضی از حافظان حدیث آن را جزء احادیث متواتر دانسته اند، زیرا در یكی از روایات احمد بن حنبل آمده كه سی نفر از اصحاب پیغمبر (صلی الله علیه و آله) این حدیث را شنیده اند و گواهی داده اند برای علی بن ابی طالب در زمان خلافت او موقعی كه با او نزاع داشتند درباره خلافت.
66- شرح المواهب زرقانی مالكی
67- البیان و التعریف ابن حمزه دمشقی حنفی
68 - زین الفتی عاصمی - در این كتاب آمده است: این حدیث را امت اسلامی قبول كرده و موافق است با اصول، سپس این حدیث را از راههای مختلف نقل می كند.
69 - سر العالمین ص 9 - غزالی، متوفای سال 505 هجری. وی در این كتاب آورده است: نقاب از حجت و دلیل برداشته شد اجماع مردم است بر متن حدیث و خطبه پیامبر در روز غدیر خم و همه متفقند بر این كه پیامبر فرمود: «من كنت مولاه فعلی مولاه..».
70- المناقب حافظ ابی الفرج ابن جوزی حنبلی - متوفای سال 597 هجری، در این كتاب آمده است: علمای تاریخ و سیره اتفاق نظر دارند بر اینكه جریان غدیر در هجدهم ذی حجه واقع شده - و یكصد و بیست هزار نفر از اصحاب و اعراب ساكن اطراف مكه و مدینه همراه پیامبر در حجة الوداع بودند و سخنان پیغمبر را شنیدند، و شعراء در این زمینه شعرهای زیادی سروده اند.
71 - اسعاف الراغبین - صبان شافعی كه در حاشیه نور الابصار: ص 153 چاپ گردیده است.
[ صفحه 105]
72 - المعتصر من المختصر ابن المحاسن حنفی: ص 413
73- وسیله المآل فی مناقب الآل شیخ احمد بن باكثیر مكی شافعی
74- اسنی المطالب فی مناقب علی بن ابی طالب: ص 3 جزری دمشقی شافعی متوفای 833 هجری، كه حدیث غدیر از 80 راه روایت می كند و می گوید: انی حدیث متواتر از پیامبر نقل شده است، جمع بسیاری آن را نقل كرده اند، و كسانی كه از روی بی اطلاعی سعی كرده اند این حدیث را تضعیف كنند، اعتباری به قول آنها نیست، سپس ایشان جمعی از اصحاب پیامبر (صلی الله علیه و آله) كه این حدیث را نقل كرده اند نام می برد كه از جمله آنها ابوبكر و عمر و طلحه و زبیر و سعد بن ابی وقاص و عبدالرحمن بن عوف هستند.
وی اضافه می كند: ثابت شده است كه این خطبه «من كنت مولاه...» از پیامبر (صلی الله علیه و آله) در روز غدیر خم ایراد شده است.
75- اسنی المطالب بیروتی شافعی: ص 227
76- تشنیف الاذان: ص 77، حافظ احمد بن محمد بن صدیق حضرمی، در این كتاب آمده است: اما حدیث «من كنت مولاه...» به تواتر از پیغمبر اكرم (صلی الله علیه و آله) رسیده و 60 نفر آن را روایت می كنند، به طوری كه اگر می خواهیم سند همه راویان را ذكر كنیم بسیار طولانی خواهد شد.
77- العروة الوثقی شیخ علاء الدین سمنانی متوفای سال 736 هجری، در این كتاب بعد از ذكر حدیث غدیر می گوید: صحت این حدیث مورد اتفاق همه می باشد.
78- انساب الاشراف بلاذری
79- الصلاة الفاخرة بالاحادیث المتواترة، چاپ مصر ص 49 هادی حنفی (مفتی
[ صفحه 106]
شام)
80- تفسیر ثعلبی
خواننده محترم: این بود نام 80 مصدر و مدرك از مدارك علمای اهل سنت و ائمه و حافظان آنها كه واقعه غدیر را نقل كرده اند.
خواننده گرامی: آگاه باش، كه حتی یك مدرك از شیعه را نقل ننمودم، برای اینكه كسی ادعا نكند جریان غدیر را فقط شیعیان نقل می كنند، بلكه باید بدانیم اختصاص به شیعه ندارد و علمای اهل سنت هم نقل كرده اند و اگر بنا بود نام مدارك شیعه را در این زمینه نقل كنم چندین برابر مدارك اهل سنت می شد. و البته تعداد زیادی از مدارك اهل سنت را به جهت اختصار و خلاصه بودن كتاب نام نبرده ایم. و چنانچه كسی بخواهد تحقیق بیشتری كند به كتاب الغدیر مرحوم علامه امینی (رضوان الله تعالی) جلد اول مراجعه نماید.
و حال ای خواننده گرامی!! بعد از ذكر این همه مدارك اهل سنت و كتاب های معتبر آنها راهی باقی می ماند برای انكار ولایت علی بن ابی طالب و اینكه آن بزرگوار جانشین بلافصل پیغمبر بوده است؟
و آیا سزاوار است پیروی كردن از كسانی كه هیچ نص و بیان و سفارشی از جانب پیغمبر راجع به آنها نیامده است؟
«ماذا بعد الحق الا الضلال»؟
آیا بعد از حق چیزی جز گمراهی هست؟
«ان هذه تذكرة فمن شاء اتخذ الی ربه سبیلا این تذكره ای بود پس هر كس بخواهد به سوی پروردگارش راهی بیابد. [4] .
[ صفحه 107]
[1] بحار، ج 2، ص 226.
[2] توحيد صدوق، ص 308، باب 43، ح 2.
[3] بحار، ج 40 ص 153.
[4] از صفحه 84 الي 91 از كتاب «عيد غدير برترين عيد اسلامي» آقاي حجت الاسلام و المسلمين آقاي سيد محمد ابراهيم قزويني فرزند برومند آيت الله سيد محمد كاظم قزويني صاحب موسوعه امام صادق (عليه الصلاة و السلام) استفاده شده است.